جوش صورت و بدن مشکلی آشنا برای همه افراد است که معمولا در سنین جوانی و نوجوانی با آن درگیر هستند. البته این مشکل تنها محدود به همین محدوده سنی نیست و ممکن است در هر سن و سالی رخ دهد.
جوش‌ها معمولاً در اثر مسدود شدن منافذ پوست توسط سلول‌های مرده، چربی اضافه یا سبوم، باکتری و … ایجاد می‌شود. این عارضه گاهی به رنگ سفید یا سیاه و گاهی با رنگ قرمز یا قهوه‌ای بروز پیدا می‌کند. جوش صورت در دو نوع عفونی و غیرعفونی وجود دارد. جوش سرسیاه و جوش سرسفید که بسیار رایج است، از انواع جوش‌های غیرعفونی پوست صورت محسوب می‌شوند. این عارضه بر روی پوست صورت بروز پیدا کرده و گاهی با خارش، سوزش، التهاب، قرمزی و حتی زخم همراه است. جوش صورت را گاهی با نام‌هایی مانند آکنه نیز می‌شناسند.
انواع جوش
به‌طورکلی می‌توان جوش‌ها را در دو دسته التهابی و غیرالتهابی طبقه‌بندی کرد. جوش‌های سرسفید و سرسیاه از انواع جوش‌های غیرالتهابی هستند. درمان این نوع جوش‌ها نسبت به جوش‌های التهابی آسان‌تر بوده و روش‌های خانگی و بدون نسخه نیز می‌تواند بر آنها تاثیرگذار باشد. انواع دیگر جوش‌ها نظیر پاپول، پاسچول، ندول و کیست از انواع التهابی هستند که درمان آنها دشوارتر و زمان‌بر است.
جوش صورت سر سیاه
یکی از انواع جوش صورت جوش سر سیاه است که اصطلاح پزشکی آن Comedonal acne نامیده می‌شود. این عارضه اغلب روی صورت، گردن، قفسه سینه و پشت بدن ظاهر می‌شود. به‌دلیل اینکه روی این نوع جوش، سیاه می‌شود، سر سیاه نام‌گذاری شده است. جوش‌های سر سیاه، عموما هنگام بسته‌شدن منافذ به‌دلیل تجمع چربی، سلول‌های مرده پوست و باکتری‌ها ایجاد می‌شوند.
جوش سر سیاه در صورت، ممکن است شبیه خاک چسبیده به منافذ به نظر برسد، اما در واقع، منافذ با باکتری‌ها و چربی انباشته می‌شوند و هنگام قرار گرفتن در معرض هوا به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.
جوش سر سفید صورت
جوش صورت سر سفید ، فولیکول مسدود شده‌ای است که با لایه نازکی از پوست پوشیده شده است و به صورت برجستگی یا لکه سفید ظاهر می‌شود. اگر دیواره فولیکول متورم شود، جوش سر سفید ایجاد می‌شود.
این نوع جوش‌ها بیشتر روی گونه‌ها و پیشانی ظاهر می‌شوند. تنها تفاوتی که جوش‌های سرسیاه و جوش‌های سر سفید با هم دارند، این است که اگر منافذ پوست بسته شود، جوشِ سر سفید و اگر باز شود، جوشِ سر سیاه ایجاد می‌شود.
جوش‌های سر سفید می‌توانند آزاردهنده باشند و در بدترین زمان‌ها رشد کنند. خبر خوب این است که با تغییر سبک زندگی و درمان‌های پزشکی، می‌توان از شر این نوع جوش‌ها خلاص شد.
جوش‌های نوک تیز (پاپول‌ها)
جوش‌های نوک تیز یا پاپول‌ها، ضایعات التهابی هستند که ممکن است قرمز رنگ، حساس و دردناک باشند. این نوع جوش صورت، سر سفید ندارد. جوش‌های نوک تیز می‌توانند بزرگ یا کوچک باشند و در هر نقطه‌ای از صورت یا بدن ظاهر شوند. این جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که دیواره فولیکول‌های مو (منافذ) پاره شود و باقیمانده سلول‌ها و باکتری‌ها به درم (عمیق‌ترین لایه پوست) نفوذ کند.
این نوع جوش‌ها کوچک‌تر از پوسچول‌ها هستند و می‌توانند به آسانی درمان شوند.
جوش چرکی صورت (پوسچول)
جوش‌های چرکی، نوعی ضایعه ملتهب و معمولا پر از چرک هستند که ممکن است سفید یا زرد به نظر برسند. اگرچه ممکن است افراد برای خارج کردنِ چرکِ این نوع جوش‌ها وسوسه شوند، اما کندن و فشار دادن این نوع جوش‌ها و تخلیه آنها، باعث می‌شود جای جوش باقی بماند.
پوسچول‌ها، بزرگ‌تر از جوش‌های سر سیاه، سر سفید و پاپول‌ها هستند. در واقع پوسچول، بزرگ شده پاپول است. این نوع جوش صورت، دارای لکه‌های قرمز با مرکزیت سفید است که وقتی فولیکول‌های مسدود شده دچار التهاب می‌شود یا در معرض حمله باکتری‌ها قرار می‌گیرد، رشد می‌کند. انسداد و التهاب در اعماق فولیکول‌های مو، باعث ایجاد توده‌های سیستمی زیر سطح پوست می‌شود. دیگر منافذ پوست که دهانه غدد عرقی هستند، معمولا درگیر آکنه و جوش نمی‌شوند.
جوش ندول (جوش سفت و قرمز رنگ)
جوش ندول، نوع شدیدی از انواع مختلف جوش صورت است که باعث ایجاد شکاف‌های بزرگ، ملتهب و دردناک می‌شود. جوش ندول، بزرگ‌تر و دردناک‌تر از جوش‌های معمولی است و لایه‌های عمیق‌تر پوست را تحت‌تاثیر قرا می‌دهد. این نوع جوش، بیشتر روی صورت و پشت بدن ظاهر می‌شود.
جوش کیستیک
جوش کیستیک، جدی‌ترین نوع جوش صورت است و زمانی ایجاد می‌شود که کیست در اعماق پوست شکل می‌گیرد. جوش کیستیک می‌تواند ترکیبی از باکتری‌ها، چربی‌ها و سلول‌های مرده پوست باشد که در منافذ گیر افتاده‌اند. این نوع جوش در افرادی که پوست چربی دارند، بیشتر دیده می‌شود.
عوارض جوش صورت چیست؟
جدای از عوارضی که جوش صورت برای سلامت و زیبایی پوست دارد، این مشکل اعتماد به نفس شما را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. جوش صورت در صورتیکه عفونی باشد، ممکن است به بخش‌های دیگر بدن نیز سرایت کند. در نهایت اسکار و لکه‌های تیره جای جوش بر روی پوست باقی می‌ماند. مهم‌ترین نکته‌ای که در ارتباط با جوش پوستی ناحیه صورت باید در نظر داشته باشید، پرهیز از لمس آن است. لمس کردن، خاراندن و فشار دادن جوش صورت می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری از خود باقی بگذارد. کمترین این اثرات سرایت جوش به دیگر نقاط صورت و باقی ماندن جای جوش به صورت دائمی بر روی پوست است.