پر شدن منافذ پوست با چربی و سلولهای مرده باعث جوش زدن میشود. سلولهای مردهی پوست باید به سطح منافذ پوست برسند و بریزند. وقتی پوستتان بیش از حد چربی تولید میکند، سلولهای مرده بهم میچسبند. این ذرات کوچک چربی و پوست باعث بستهشدن منافذ پوست شما میشوند.
بعضی مواقع باکتریهایی که بهطور طبیعی بر روی پوست وجود دارند، در این منافذ بسته گیر میافتند. رشد باکتری درون منافذ پوست باعث قرمزی و التهابی میشود که اکثرا بر اثر جوشها ایجاد میشود. بسته به تعداد باکتریها و التهاب موجود، این جوش ممکن است به جوش سرسفید تبدیل شود یا حالت کیستیک پیدا کند.
همه ما اغلب جوش چانه را تجربه کردیم. اگر دربارهی نواحی مختلف صورت اطلاعات داشته باشید، متوجه میشوید جوش زدن در نقاط مختلف صورت علل متفاوتی دارد. تحقیقات نشانمیدهند جوشها در نواحی چانه و فک، بخصوص در زنان، علل هورمونی دارند.
جوش در نواحی جوش چانه
هورمون آندروژن «سبیوم» (sebum)، یا همان غدد چربی سفید در منافذ بدن را تحریک میکند. کار سبیوم، بستن منافذ پوست است. ترشح این هورمون در سنین نوجوانی افزایش مییابد، بنابراین آکنه یا جوش بین نوجوانان رایج است. ولی سطح ترشح هورمون در دوران بزرگسالی نوسان دارد.
جوش یا آکنه چانه و فک ممکن است با عادتهای ماهانهی شما دچار تغییر شود. ترشح آندروژن در برخی زنان بیشتر است. یکی از علل تولید زیاد آندروژن ممکن است «سندروم تخمدان پلی کیستیک» (PCOS) باشد.
تفاوت جوش های روی چانه با بقیه انواع آکنه
جوشهای روی چانه از نظر تئوری تفاوتی با جوشهای معمولی ندارند و به طور کلی رفتار با این جوشها نباید با جوشهای دیگر تفاوتی داشته باشد. اما دلیل علمی مشخصی وجود دارد که تفاوت این نوع جوش را با جوشهای دیگر آشکار میکند و باعث میشود جوشهای روی چانه دردسر و مقاومت بیشتری نسبت به درمان از خود نشان دهند.
با درک این تفاوت میتوان روش مناسب برای درمان آنها را هم تشخیص داد و این مشکل بزرگ را برای همیشه حل کرد. هرگونه جوش سرسیاه، سرسفید، ورم یا التهاب پوست اگر روی چانه شما وجود داشته باشد به احتمال بسیار زیاد علت هورمونی دارد.
این خبر هم بد است هم خوب، خبر بد این که هیچ داروی جادویی برای درمان قطعی هورمونها وجود ندارد و خبر خوب این که دانستن علت این جوشها میتواند به پیدا کردن یک روش موثر برای درمان این جوشها کمک کند.
تاثیر هورمونها در ایجاد جوشهای روی چانه
اما هورمونها چطور پوست شما را تحت تاثیر قرار میدهند و باعث ایجاد آکنه روی چانه میشوند؟ برای توضیح این مساله باید نگاهی به یکی از درسهای مهم زیست شناسی داشته باشیم. دوره 28 روزه قاعدگی به سه مرحله تقسیم میشود، در 7 روز اول سطح استروژن یا هورمون زنانه در بالاترین میزان خود قرار دارد. از روز هفتم تا چهاردهم سطه این هورمون کاهش مییابد و از روز چهاردهم تا بیست و هشتم این میزان به کمترین سطح خود میرسد.
شروع جوشها و آکنهها معمولا در ده روز مانده به آغاز قاعدگی اتفاق میافتد چون در این زمان سطح استروژن خون بسیار پایین است. استروژن نقش مهمی در زیبایی و صاف بودن پوست شما ایفا میکند و وقتی سطح آن پایین میآید هورمون تستسترون در خون افزایش یافته و تولید سبوم یا همان چربی پوست بیشتر میشود.
علاوه بر این، میزان هورمون پروژسترون نیز در این ده روز افزایش مییابد و روزنههای پوست منقبض میشوند در نتیجه همه این عوامل (کمبود هورمونی که پوست را صاف میکند با افزایش هورمونهایی که پوست را چرب و ملتهب میکنند) دست به دست هم میدهند و موجی از جوشهای بزرگ و ملتهب سطح پوست را دربرمیگیرند. البته این اتفاق برای همه نمیافتد و تنها افرادی که دچار عدم تعادل هورمونی و پوستی با گیرندههایی حساس هورمونی هستند به این مشکل دچار میشوند اما در این مورد چانه بیش از هر بخش دیگری درگیر میشود.
درمان جوش چانه
راهکارهای مختلفی برای درمان آکنه وجود دارد که تمام آنها برای همه مؤثر نیستند، ولی بیشتر آکنهها میتوانند با اقدامات کوچکی از بین بروند. جوشهای کوچک یا چرکی ضعیف بهطور معمول با کرمهای ضد آکنه درمان میشوند.
محصولاتی که دارای بنزوئیل پروکساید یا سالیسیلیک اسید هستند، جوشها را ظرف چند روز یا چند هفته خشک میکنند.
شست و شو: صورت یا حداقل فکتان را با یک محلول شستوشوی ملایم بشویید.
یخ: برای درمان درد یا کاهش قرمزی، هر بار یخ را با پارچهی تمیزی بپیچید و کمتر از پنج دقیقه بهطور ملایم در اطراف محل فشار دهید.
پماد آکنه بزنید: بسیاری از مردم از مصرف پمادهای معمولی که 10 درصد بنزوئیل پروکساید دارند، راضی بودند.
جوش را نکنید: هرچه کمتر به پوستتان دست بزنید زودتر بهبود پیدا میکند.
برای درمان جوشهایی که ماندگاری بیشتری دارند باید به متخصص پوست مراجعه کرد. دکترتان با توجه به نوع و شدت جوشهایتان ممکن است یکی از راههای زیر را پیشنهاد کند:
درمان موضعی: ژلها، کرمها و پمادهای موضعی باعث از بین رفتن باکتریهای پوست میشوند و چربی پوست و منافذ باز پوست را کاهش میدهند. نسخهای که دکتر تجویز میکند ممکن است شامل رتینوئید، بنزوئیل پروکساید یا انواع آنتی بیوتیک ها باشد.
آنتی بیوتیک ها: دکتر برای کاهش باکتریهای پوست ممکن است برای شما یک دوره آنتی بیوتیکهای خوراکی تجویز کند.
قرص ضد بارداری: پزشکتان ممکن است برای تنظیم هورمونهای تحریککنندهی جوش، قرصهای ضد بارداری هورمونی تجویز کند.
ایزوترتینوین (آکوتان): این دارو برای آکنههای وخیمی است که به درمانهای دیگر پاسخ ندادند.
لیزر درمانی: درمانهای لیزری و نوری باکتریهای پوستی را که باعث ایجاد جوش میشوند کاهش میدهند.
لایهبرداری شیمیایی: لایهبرداری شیمیایی در مطب دکتر باعث کاهش جوشها و همینطور جوش های سرسیاه میشود.
جراحی: کیستها یا جوشهای کورکی میتوانند با جراحی خالی شوند.
لایه برداری شیمیایی برای جوش چانه
برای درمان مؤثر آکنه از انجام برخی کارها نیز باید اجتناب کرد. شیوههای بسیاری وجود دارند که ظاهرا خوب و کارآمد هستند اما در واقع آکنهی شما را بدتر میکنند. برای مثال:
شستوشوی بیش از حد صورت: صورتتان را تنها دو بار در روز بشویید. شستن زیاد صورت باعث تحریک آکنه میشود.
استفاده از لیفها، اسکرابها و پاککنندههای خشن: لایهبرداری زیاد پوست باعث بدتر شدن جوش میشود.
ترکاندن جوشهای صورت: این کار باعث میشود التهاب جوش بیشتر شود و جای آن روی صورتتان بماند.
استفاده از پاککنندههای الکی: گرچه پوست چرب مشکلآفرین است اما پوست خشک هم مشکلات خودش را دارد. برای تمیز نگهداشتن پوستتان از محصولات حاوی الکل استفاده نکنید و از مرطوب کننده های طبیعی پوست استفاده کنید.
با آرایش خوابیدن: قبل از خواب حتما هرگونه آرایش را از پوستتان پاک کنید.
تغییر هفتگی درمانهای آکنه: روشهای درمانیتان را مرتبا تغییر ندهید و چند هفته صبر کنید تا داروهای آکنه و مراقبتهای پوستی اثر کنند.